W JAKIM WIEKU UJAWNIA SIĘ ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY?
Atopowe zapalenie skóry to przewlekły stan zapalny skóry, który charakteryzuje się intensywnym swędzeniem.
Według statystyk 10–20% dzieci i 1–3% dorosłych cierpi na atopowe zapalenie skóry, a częstość występowania tej przypadłości wzrosła trzykrotnie w ciągu ostatnich 30 lat, szczególnie w krajach rozwiniętych. W krajach skandynawskich zapadalność na atopię jest bardzo wysoka – choroba dotyka aż 25% społeczeństwa.
Dane kliniczne
Atopia najczęściej ujawnia się w dzieciństwie, w 85% przypadków przed ukończeniem 5 lat, a w 55% przypadków objawy można zaobserwować już w pierwszym roku życia. W 10-15% przypadków dolegliwość pojawia się po 15 roku życia, a w 5% po 40. Średni wiek wystąpienia atopii to 8 miesięcy, ale w ponad ⅓ przypadków może ona pojawić się przed 3 miesiącem życia. Jej głównym objawem jest intensywny świąd.
U niemowląt i małych dzieci (0–2 lat) zmiany mają charakter egzemy z rumieniem, obrzękiem, a nawet pęcherzami i wysiękiem. Najczęściej pojawiają się na policzkach, brodzie, czole i środkowej części twarzy. Rzadziej na nóżkach, rączkach i tułowiu. Około 2 roku życia zaczyna się pojawiać również kseroza, czyli nadmierna suchość skóry. Po 2 roku życia wysypka przybiera postać przewlekłą – są to swędzące, zaczerwienione plamy, najczęściej występujące w zgięciach kończyn, w okolicy kostek i za uszami. Występuje również lichenizacja naskórka, która rozwija się w wyniku intensywnego drapania swędzących zmian i systematycznego uszkadzania bariery skórnej. Objawia się wyraźnym pogrubieniem i stwardnieniem skóry.
W wieku szkolnym, ze względu na nadmierne drapanie w okolicach grzbietów dłoni oraz zgięć łokci i kolan, pojawiają się miejsca zainfekowane i objęte lichenizacją.
U dorosłych dominuje lichenizacja, której towarzyszą zmiany skórne w postaci grudek i wyprysków. Obraz kliniczny atopowego zapalenia skóry u dorosłych cechuje się charakterystycznym polimorfizmem zmian: występują sucha i szorstka skóra, łuszczenie, grudki różnej wielkości, czasem egzema. Charakterystyczną cechą tej choroby u dorosłych jest oporność na leczenie zmian na dłoniach oraz w okolicach uszu i ust. Innymi częstymi objawami klinicznymi są: kseroza, rogowacenie mieszkowe, bladość twarzy i zmiana odcienia skóry na jaśniejszy (tzw. biały dermografizm), przeczosy, czyli charakterystyczne podłużne linie po zadrapaniach, nawracające zapalenie spojówek, wypryski w okolicy sutków, przewlekłe zapalenie warg, fałdy Dennie-Morgana, rogowacenie mieszkowe, zaburzenia widzenia i zaćma, a także skłonność do częstych infekcji skóry.
W 30-35% przypadków atopowe zapalenie skóry jest ściśle związane z innymi schorzeniami, takimi jak: choroby alergiczne (astma oskrzelowa, naczynioruchowy nieżyt nosa), zaburzenia na tle alergicznym (pokrzywka, zapalenie skóry, egzema, reakcje alergiczne na ugryzienia owadów), zespoły niedoborów odporności (zespół Wiskotta-Aldricha, zespół Buckleya, zespół ataksja-teleangiektazja), zaburzenia autoimmunologiczne (bielactwo), zaburzenia metaboliczne (fenyloketonuria, amyloidoza) oraz genodermatozy (rybia łuska, zespół Nethertona, dysplazja ektodermalna).
Autor: dr Mihaela Ciocan, dermatolog